Leren van het leven

Gisteren was ik op de boekpresentatie “Wij de leraar” van Marcel van Herpen. Een lezing van Marcel ervaar ik altijd als zeer inspirerend omdat hij woorden geeft aan wat we intuïtief weten. Het gaat in het onderwijs niet om hoe een kind presteert op zijn toetsen. Het gaat om ‘het leven als uitgangspunt en het kind als perspectief’. Uiteindelijk is de grootste toets het leven zelf, dus laten we een kind helpen om daar goed op te scoren.

Toevallig zag ik naast de moeder van Marcel. Omdat hij zijn verhaal illustreerde met anekdotes over zijn eigen schoolperiode en opvoeding, realiseerde ik me dat ik mijn passie voor het onderwijs van mijn moeder heb. Zij viel in op diverse scholen in Zeist en ik heb zelfs een poosje bij haar in de klas gezeten.

Geen doorsnee leerkracht

Mijn moeder was geen doorsnee leerkracht. Zij geloofde dat je leerde van het leven en zij paste haar curriculum daarop aan. Zij leerde haar klas Esperanto en liet kinderen corresponderen met een klas uit Tsjecho-Slowakije. Voor een spreekbeurt over inkt werd een leerling gestimuleerd om een brief te schrijven aan Talens. De leerling kreeg niet alleen een pakket thuis met informatie over hoe inkt werd gemaakt, maar ook diverse flesjes met hoe inkt eruit zag voordat het werkelijk inkt was. (De betreffende leerling is nu een vrouw van ‘in de zestig’ en vertelde mij dit verhaal toen ik haar vorig jaar sprak over een tentoonstelling over het onderwijs. Over impact gesproken!)

Mijn moeder gaf niet alleen les, maar zij vertelde ook wat zij belangrijk vond in haar leven. Ze hield van reizen en kon boeiend vertellen over haar vakanties. Maar ze sprak ook over haar geloof, haar interesse voor politiek en gaf – als de situatie erom vroeg – stevig haar mening. Ze kon streng zijn en toch waren de kinderen gek op haar.

Aandacht voor kinderen

Ik kan me niet herinneren dat mijn moeder avonden met haar werk bezig was. Als de school uitging bleef ik nog een half uurtje spelen op het plein en dan gingen we samen naar huis. Af en toe zaten er stapels schriftjes in haar fietstas. Ik kan me ook niet herinneren dat ze vaak vergaderde. Ouderavonden waren er ook niet. Wel ging mijn moeder na schooltijd op bezoek bij de kinderen uit haar klas en kinderen mochten ook bij ons thuis komen.

Mijn moeder was geen doorsnee leerkracht en kreeg dan ook nergens een vaste aanstelling. Ze wilde en kon zich niet aanpassen aan de toen heersende schoolregels. Ik kan me haar boosheid en teleurstelling nog herinneren toen er een vacature kwam op de school waar zij inviel. Er werd tegen haar gezegd dat ze zelf wel zou begrijpen dat ze daar niet op hoefde te solliciteren. Toch was zij als invaller populair. Ze had nooit orde problemen.

Het Klasse-schrift

Enkele jaren geleden vond ik een schriftje van haar terug. Geschreven door de kinderen uit haar 5^e klas. Ieder weekend kreeg een leerling het schriftje mee om aan ‘een lieve onbekende’ iets te vertellen over Nederland. Het eerste deel gaat over aardrijkskundige feiten, in het tweede deel ging het meer over de natuur.

Geïnspireerd door de lezing van Marcel van Herpen en vanuit trots op een moeder, die werkelijk begreep waar het om draaide in het onderwijs, zal ik regelmatig een bladzijde uit dat schriftje publiceren.